Kıdem tazminatı Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2007/3906 E. 2009/12118 K. ve 28.04.2009 tarihli kararında şu şekilde tanımlanmıştır:“İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya kıdem tazminatı denilmektedir.”
Burada işinde yıpranması karşısında bunu telafi edecek bir bedel ödenmesi şeklinde tanımlanmıştır.
Kıdem tazminatı almanın en öncelikli şartı en az 1 yıl aynı işyerinde çalışmış olmaktır. Buna ek olarak İşveren Tarafından İş Kanunu 25/II Dışında Fesih Halleri, İşçi Tarafından Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı, İşçinin Vefatı, Muvazzaf Askerlik, Emeklilik Nedeniyle Fesih, Kadın İşçinin Evlenmesi durumlarında kıdem tazminatı istenebilecektir.
Kural olarak işten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamamaktadır.
Kıdem tazminatını isterken unutmamamız gereken bir diğer nokta da 5 yıllık zamanaşımı bulunduğu hususudur.
İşçinin işten ayrılış anı en önemli andır. İşçinin imzaladığı evraklara dikkat etmesi gerekir. Aksi halde 3 gün beklemesi durumunda işverence devamsızlık tutanağı tutularak iş akdinin haklı olarak feshedilmesi riski oluşmaktadır. İşçiler avukatlık ücretlerinden çekinerek kendileri el yordamı ile bu işlemleri yapmaya kalktıklarında telafisi mümkün olmayan zararlara uğrama riskleri vardır. Adliyelerde adli yardım hizmetleri vardır. Fakat bunun için fakirlik belgesi istenmektedir. Diğer taraftan çoğu avukat işçilerin durumunu bildiklerinden avukatlık ücretlerini dava sonunda almaktadırlar.
Yeni gelen düzenlemelerle dava ön şartı olarak arabuluculuk müessesesi getirilmiştir. Dolayısıyla bizler iş hukuku uyuşmazlıklarında önce arabuluculuk yoluna gitmekteyiz.
İşçinin hak kazanacağı kıdem tazminatı hesaplanırken her 1 yıllık kıdemine istinaden 30 günlük ücret esas alınmaktadır. İşçinin en son aldığı brüt ücrete göre hesaplama yapılmaktadır. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanısıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşulu, ikramiye ödemeleri v.b.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Yine her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır. Bu miktar 2020' de 7.117,17 TL olarak belirlenmiştir.
Comments